Plantenverzorging & Tuinadvies | Plantadvies
Vliegen, zweefvliegen, bijen, hommels en muggen

Nuttige bestuivers tot zomerse zoemers

Panorpa communis – Gewone schorpioenvlieg


De mannetjes van de gewone schorpioenvlieg beschikken over een angelvormig aanhangsel waarmee ze het vrouwtje vasthouden tijdens de paring. Ondanks hun opvallende uiterlijk zijn deze insecten ongevaarlijk voor mensen: het aanhangsel is geen stekel en wordt uitsluitend gebruikt bij voortplanting. Gewone schorpioenvliegen voeden zich met kleine insecten, aas en bladluizen, die ze leegzuigen. De larven leven in de bodem en eten voornamelijk kleine ongewervelden. Volwassen exemplaren zijn actieve roofdieren en jagen op prooien tijdens de warmere maanden van het jaar.

Bellardia-soorten – Zwarte vlieg


Er zijn ongeveer vier tot vijf soorten Bellardia in Nederland. Vrouwelijke Bellardia hebben een uniek geboorteproces waarbij ze levende nakomelingen baren en deze op regenwormen leggen. Deze larven consumeren de regenworm van binnenuit. Volwassen Bellardia voeden zich voornamelijk met nectar en stuifmeel. Bellardia-soorten zijn belangrijke bestuivers in hun ecosysteem en helpen bij de voortplanting van verschillende plantensoorten. 

Lucilia cuprina – Groene vleesvlieg


Lucilia-soorten, zoals de groene vleesvlieg, spelen een essentiële rol in de natuur door uitsluitend dood vlees te consumeren. Ongeveer tien soorten Lucilia zijn te vinden in Nederland. Deze vliegen zijn cruciaal voor de afbraak binnen ecosystemen, de recycling van voedingsstoffen en de efficiënte verwerking van organisch afval. De opvallende metallic groene kleur en het intrigerende gedrag maken groene vleesvliegen tot fascinerende wezens. Groene vleesvliegen staan bekend om hun unieke aanpassing om zich te voeden met rottend materiaal, wat bijdraagt aan het natuurlijke afbraakproces.

Zweefvliegen

Halvemaanzwever – Halvemaanzweefvlieg


Een kleine zweefvlieg met halvemaanvormige strepen op het achterlijf, die zich voedt met bladluizen. Zweefvliegen lijken vaak op bijen vanwege hun geel-zwarte strepen, maar zijn volledig onschadelijk. Ze zijn behendige bestuivers, actief in de lucht en kunnen stilhangen op één plek. Zweefvliegen gedijen in diverse habitats, van bossen en tuinen tot moerassen. Door hun snelle voortplanting en wendbaarheid passen ze zich gemakkelijk aan verschillende omgevingen aan. Hun aanwezigheid is gunstig voor natuurlijke ecosystemen en tuinen, doordat ze bladluizen bestrijden en planten bestuiven.

Kegelbijvlieg – Eristalis pertinax


De kegelbijvlieg bootst het uiterlijk van een bij na en kan gemakkelijk worden verward met een echte bij. Het mannetje heeft een achterlijf dat naar de punt toe driehoekig is, terwijl het vrouwtje breder gebouwd is. Vrouwtjes hebben kleinere ogen die verder uit elkaar staan dan die van mannetjes. Deze zweefvliegen leggen hun eitjes in water, waar de larven zich voeden met waterbacteriën. De larven hebben een lange, intrekbare buis waarmee ze boven het wateroppervlak lucht kunnen ademen. Zweefvlieglarven worden vaak aangetroffen in stilstaande waterbronnen zoals vijvers, plassen en zelfs met water gevulde containers. Deze zweefvliegen zijn ongevaarlijk voor mensen.

Muggen

Tipula vernalis of Langpootmug


Deze mug staat erom bekend geen mensen te bijten, maar de larven kunnen wel schade aan graswortels veroorzaken, waardoor kale plekken in het gras kunnen ontstaan. Om schade aan grasvelden te voorkomen, is het van groot belang om preventieve maatregelen te treffen, zoals regelmatig beluchten en bemesten.

Door regelmatig inspecties uit te voeren op larven en aangetaste gebieden te behandelen, kan de gezondheid van het gras behouden blijven en eventuele schade tot een minimum worden beperkt. Ook is het verstandig te zorgen voor een goede waterhuishouding en te kiezen voor resistente grassoorten om de impact van muggen te reduceren.

Clogmia albipunctata – wc-motmug


De Clogmia albipunctatawordt vaak in grote aantallen aangetroffen in toiletten en badkamers. De larven van deze motmug gedijen in afvoerleidingen, waar ze zich voeden met rottend organisch materiaal. Deze motmug komt ook voor in tuinen, vooral op plekken met stilstaand water en organisch afval, zoals regentonnen, dakgoten, emmers of met water gevulde containers. Door regelmatig schoon te maken en ervoor te zorgen dat het sanitair én de buitenruimte droog blijven, kunnen motmuginfestaties worden voorkomen. Ook is het belangrijk om rommel en voedselresten op te ruimen om de aantrekkelijkheid voor deze kleine insecten te verminderen.

Hommels

Akkerhommel – Bombus pascuorum


De akkerhommel is meestal bedekt met roodbruine haren, maar vertoont regionale variaties. In het westen van Nederland zijn de haren donkerder dan in het oosten, en de zwarte haren op het achterlijf kunnen grijs of geel zijn. Deze hommelsoort bouwt nesten tussen mos en graspollen op de grond en gebruikt zijn lange tong om nectar uit bloemen te halen. Dankzij hun harige lichaam zijn ze efficiënte bestuivers, waardoor planten kunnen voortbestaan en zich vermenigvuldigen. Ze spelen een cruciale rol bij de bestuiving van diverse gewassen, zoals fruitbomen en bessenstruiken.

Gewone schorpioenvlieg (Panorpa communis) met opvallende schorpioenachtige staart en lange snuit, zittend op een blad
Zwarte vlieg uit het Bellardia-geslacht, zittend op een bloem
Groene vleesvlieg (Lucilia cuprina) met metaalgroene glans
Halvemaanzweefvlieg met kenmerkende halvemaanvormige vleugelvlek
Kegelbijvlieg (Eristalis pertinax) rustend in de tuin, met duidelijk zichtbare kegelvormige achterlijf
Close-up van een langpootmug (Tipula vernalis) op een blad in de lente
Clogmia albipunctata, ook bekend als wc-motmug
Akkerhommel (Bombus pascuorum) op een bloem in de tuin van plantadvies